با آغاز فصل اجاره و نقل و انتقال مسکن، مجرمان سایبری بیکار ننشسته و با مهندسی اجتماعی آگهیهای دروغین اجاره به قیمت پایینتر از عرف بازار را ثبت کرده و از شهروندان بیعانه هم میگیرند؛ این در حالی است که پلیس فتا میگوید که شهروندان به صورت حضوری ملک مورد نظر را دیده و بیعانه هم نپردازند.
«نصف حقوقم را به عنوان بیعانه کارت به کارت کردم تا خانه را اجاره ندهد؛ اما دیگر جواب تلفنم را نمیدهد»؛ این جمله را آقای مردانی میگوید که با دیدن آگهی اجاره آپارتمان با شرایط و قیمت مناسب در دیوار و صحبت با آگهیدهنده، ۱۰ میلیون تومان بیعانه واریز کرده است.
«با آغاز فصل اجاره و نقل و انتقالات مسکن، شاهد افزایش ثبت آگهیهای دروغین در پلتفرمهای سایتهای واسطی مانند دیوار هستیم»؛ سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا فراجا این جمله را گفته و میافزاید که افراد سودجو با سوءاستفاده از موقعیت و با ثبت آگهیهای جعلی در سایت دیوار با «قیمتهای پایینتر از عرف تعیینشده» و استفاده از ترفندهای خاص و جلب نظر مشتریان در خصوص تضمین معامله، «مبالغی را تحت عنوان بیعانه از مشتریان دریافت میکنند و پس از واریز وجه دیگر پاسخگوی تعهدات خود نیستند».
مجرمان فضای مجازی با مهندسی مسائل روز و نیازهای مخاطب و بکارگیری انواع روش و ترفندها از شهروندان کلاهبرداری میکنند؛ اجاره و فروش ارزان قیمت منزل، خودرو و کالا، ابلاغ الکترونیکی سامانه ثنا، کالابرگ الکترونیکی، کارت سوخت، اینترنت رایگان و برنده شدن در انواع قرعهکشیهای رادیویی و تلویزیونی و ... از جمله ترفندهای کلاهبرداران مجازی است.
سردار وحید مجید رئیس پلیس فتا فراجا با بیان اینکه میزان کلاهبرداری اینترنتی حدود ۳۷ درصد است، معتقد است که یکی از مهمترین دلایلی که مجرمان سایبری میتوانند در رسیدن به اهداف مجرمانه خود موفق باشند اعتماد هموطنان است؛ این در حالی است که سرهنگ مهدی فرازپور رئیس پلیس فتا استان قم میگوید که «طمع و کنجکاوی در مواجهه با فضای مجازی باید کنترل شود که این موارد مهمترین شگرد مجرمان سایبری است».
کلاهبرداری اینترنتی و سایبری مختص ایران نیست؛ افبیآی (FBI) اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از ۱۲.۵ میلیارد دلار خسارت بهخاطر کلاهبرداری آنلاین به مردم آمریکا وارد شده است.
راهروهای پلیس فتا پر است از مالباختگانی که برای پیگیری پرونده خود از این اتاق به آن اتاق میروند؛ با اینکه تعدادی از شاکیان و مالباختگان از پیگیری و حصول پرونده کلاهبرداری ناامید بوده و پول خود را از دست رفته میدادند، اما سردار منتظر المهدی سخنگوی پلیس از کشف ۸۷ درصدی جرایم سایبری خبر داده و میگوید که تعداد پروندههای مکشوفه در سال ۱۴۰۲ با رشد ۲۱ درصدی همراه بوده و در جریان رسیدگی به پروندههای سایبری تعداد ۴۲۳ فقره پرونده مهم، عمده و کثیرالشاکی یابش و ۹۰۵ نفر در این رابطه دستگیر شدند.
احمد موقری سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل آذربایجان شرقی میگوید که «تعلیق حسابهای بانکی و انسداد شماره تلفنهای در اختیار کلاهبرداران، به روز رسانی و تکمیل مشخصات دقیق حسابهای بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی، ارسال پیامهای انبوه هشدار و تهیه و تولید محتوای آموزشی مناسب از جمله راهکارهای مبارزه و کاهش جرایم سایبری است». وی همچنین بر تقسیم کار دستگاههای دولتی با هدف پیشگیری از کلاهبرداریهای پرتکرار در فضای مجازی و نیز استفاده از فناوریهای نوین مثل هوش مصنوعی برای جلوگیری از بروز جرایم مربوطه تاکید دارد.